KLINISCH GEZOND, DOOR SLIMMER COMBINEREN VAN OUDERDIEREN

DNA-tests
Hoe betrouwbaar zijn ze, hoe nuttig zijn ze en waar vind je ze? Een betrouwbare test heeft een goede marker die dicht bij het gen ligt.
In het onderzoek is men op zoek naar SNP's, plaatsen waar de genen van zieke (cases) en gezonde (controls) honden verschillen. De plekken waar de verschillen zitten, zijn de plekken waar de gen die de ziekte veroorzaakt zich kan bevinden. Daarna wordt de DNA-sequentie bepaald van de plekken en hierbij worden weer gezonde met zieke honden vergeleken.

Daarnaast is een ijkpunt dat het desbetreffende onderzoek wetenschappelijk is gepubliceerd. Wetenschappelijke publicaties worden immers kritisch beoordeeld door collega wetenschappers alvorens ze gepubliceerd worden op bijvoorbeeld http://journals.plos.org/plosgenetics/ ; http://omia.angis.org.au/home/
Of een test nuttig is, hangt af van de ernst van de aandoening en de frequentie van de ziekte binnen het ras.

DNA-tests zijn te koop via verschillende instellingen, zoals het Van Haeringen Laboratorium en Laboklin. Voor de Toller zijn er een aantal testen beschikbaar via buitenlandse laboratoria; Optigen,  Veterinary Genetics Laboratory (VGL) en via Orthopedic Foundation for Animals (OFA)

Erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken zijn het grootste welzijnsprobleem in de gezelschapsdierensector. In de media en het publieke debat krijgen deze problemen steeds meer aandacht en het is dan ook duidelijk dat er veranderingen moeten plaatsvinden in de fokkerijsector. De samenleving wil immers gezonde en sociale rashonden, en geen gezelschapsdieren met ziekten.
In januari 2013 werd voor het eerst in Nederland een hondenfokker veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding wegens het verkopen van een Ierse Setter met een erfelijke epilepsie. De uitspraak geeft aan dat fokkers moeten kunnen laten zien dat ze genoeg hebben gedaan om de kans op de ziekte bij de pups te voorkomen.


Welke testen zijn er al voor de Toller?
Autosomaal recessieve mutaties die binnen de populatie Tollers voorkomt en waarvoor een DNA test beschikbaar is.

*Jaar dat DNA test commercieel beschikbaar werd.

Oogafwijkingen (congenitaal en of progressief) aantasting van welzijn.

- prcd PRA: (Progressive rod-cone degeneratie) *2002 (testen geadviseerd) (Optigen, VHL, Laboklin)
Progressieve degeneratie van de netvliesstaafjes veroorzaakt nachtblindheid op leeftijd van c.a. vier tot zes jaar die overgaat in totale blindheid. DNA test is beschikbaar voor deze mutatie op chromosoom 9.

Van beide ouderdieren moet het DNA patroon bekend zijn; vastgelegd in het VFR. Uit een combinatie ouderdieren mogen slechts normal en carrier pups geboren worden.

-CEA/CH: (Collie eye anomaly/Choroidal Hypoplasia) *2006 (testen geadviseerd) (Optigen, VHL, Laboklin)
Complex ontwikkelingsdefect van het choroid is de bloedtoevoer naar het netvlies. De primaire defect in deze aandoening is choroidale hypoplasie. Secundaire laesies bevatten colobomas rond en in de oogzenuw of de aangrenzende fundus. Netvliesloslating is ook een secundaire laesie en veroorzaakt blindheid. DNA test is beschikbaar voor deze mutatie in het NHEJ1 gen.

Eén ouderdier moet vrij zijn, vastgelegd in het VFR. Uit een combinatie ouderdieren mogen slechts normal en carrier pups geboren worden.

 
Een op latere leeftijd ontwikkelende degeneratieve ziekte, sterfte door noodzakelijke euthanasie.

- DM: (Degenerative myelopathy) SOD1 *2009 (testen geadviseerd) (OFA, VHL, Laboklin)
Degeneratie van het ruggenmerg die zich ontwikkelt tot een dwarslaesie en tetraparese. Er is geen succesvolle behandeling. DNA test is beschikbaar voor deze mutatie van het SOD1 gen.

Uit een combinatie met carrier of affected ouderdieren mogen slechts normal en carrier pups geboren worden vastgelegd in het VFR.

Chronische ziekte met vaak korte levensverwachting, sterfte bij vaak noodzakelijke euthanasie

- JADD: (Juvenile Addison's Disease) *2012 (testen geadviseerd) (VGL)
Verhoogd risico op het ontwikkelen Juvenile Addison's Disease, wordt geassocieerd met bepaalde haplotype in het Major Histocompatibility Complex (MHC); Dog leukocyten antigeen systeem (DLA). Cases en controls zullen nog meer informatie geven in de toekomst. DNA test is beschikbaar voor deze mutatie. Uitslag m.b.t. de ziekte is probable normal/carrier/affected

Uit een combinatie met carrier of affected ouderdieren mogen slechts normal en carrier pups geboren worden vastgelegd in het VFR.

-DEN: (Degenerative Encephalopathy) *2015 (testen geeft waardevolle genetische informatie op voor de toekomst en draagt bij aan het welzijn van het ras) (OFA)
Er is een genetische mutatie is gevonden die in hoge mate is geassocieerd met Degenerative Encephalopathy in Nova Scotia Duck Tolling Retrievers.

DNA test is beschikbaar voor deze mutatie, cases en controls zullen nog meer informatie geven in de toekomst.

Congenitaal (aangeboren erfelijke aandoening) , sterfte bij vaak noodzakelijke euthanasie.

-CP1: (Cleft palate 1) *2012 (testen geadviseerd) (VGL)
Een LINE-1 invoeging in gen DLX6 is verantwoordelijk voor Gespleten gehemelte en onderkaak afwijkingen bij de Nova Scotia Duck Tolling Retriever. DNA test is beschikbaar voor deze mutatie.

- CLPS: (Cleft Lip/Palate and Syndactyly) *2014 (testen geadviseerd) (VGL en Laboklin)
Canine ADAMTS20 mutatie verantwoordelijk voor ontstaan van CLPS en wordt gekenmerkt door een syndromale vorm van gespleten lip, een gespleten gehemelte en syndactylie. Een recessieve vererving die zich onderscheid van de eerder geïdentificeerde CP1 locus die wordt gekenmerkt door een gespleten verhemelte en verkorte onderkaak. DNA test is beschikbaar voor ADAMTS20 mutatie.

Niet schadelijk erfelijk kenmerk, fokuitsluitende vachtkleur (fokkerskeuze)

-BUFF/DILUTE  (VGL, OFA, VHL, Laboklin)
Vachtkleur verdunning in verschillende hondenrassen wordt bij de Toller gekenmerkt door een zilver-reekleurig vachtkleur ook het oog, neus en lip pigment is verbleekt. DNA test is beschikbaar voor deze mutatie in het MLPH gen.

FOKKERS EN EIGENAREN KUNNEN HET VERSCHIL MAKEN DOOR MEE TE HELPEN AAN RESEARCH PROJECTEN