Gezondheid
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Uitslagen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Laatste update: 14-09-2020
Privacyverklaring AVG mei 2018 NSDTRCN
|
|
MDR1 gendefect
Medicijnovergevoeligheid bij collies en aanverwante rassen
Het is al ruim twintig jaar bekend dat er bij collies en aanverwante rassen een
overgevoeligheid voor bepaalde geneesmiddelen voorkomt. Het middel ivermectine,
dat ingezet wordt bij de bestrijding van wormen en andere parasitaire infecties,
is in deze berucht. Bij honden met een overgevoeligheid voor dit middel kunnen
na toediening vergiftigingsverschijnselen, die vooral betrekking hebben op het
zenuwstelsel, ontstaan. De honden kunnen toevallen met spierkrampen krijgen, ze
kunnen bewusteloos en zelfs in coma raken. De hartslag kan vertragen met als
gevolg zuurstofgebrek en een daling van de lichaamstemperatuur. Daarnaast kunnen
de dieren gaan speekselen, braken of diarree krijgen. Helaas is het al meerdere
malen voorgekomen dat een dier overlijdt, na de toediening van een "simpel"
ontwormingsmiddel (met daarin de stof ivermectine).
Uit onderzoek is naar
voren gekomen binnen welke hondenrassen deze overgevoeligheid voorkomt en dat
het een erfelijke aandoening is. Helaas is ivermectine niet het enige middel
waarvoor de overgevoeligheid bestaat. Daarnaast is er een DNA-test beschikbaar
waarmee op voorhand kan worden vastgesteld welke honden in de problemen kunnen
komen bij de toediening van bepaalde medicijnen. Dit is niet alleen voor de
betreffende hond, eigenaar en hun dierenarts zeer belangrijke informatie, ook
voor fokkers is dit een doorbraak omdat ze nu bij het fokken van honden kunnen
gaan selecteren op dieren die niet aan medicijnovergevoeligheid lijden.
Rassen die risico's lopen
Aanvankelijk werd de
medicijnovergevoeligheid vooral beschreven als een probleem bij Collies.
Intussen weten we dat niet alleen Collies aangedaan zijn met het gendefect. De
rassen waarbij het gendefect in meer of mindere mate voorkomt zijn:
Australian Cattle Dog
Australian Shepherd
Briard
Collies
Herdershond
Langharige Whippets
McNab Hond
Nova Scotia
Duck Tolling Retriever
Old English Sheepdog
Sheltie
Windhond
| Voor de Nova Scotia Duck Tolling Retriever is de test in 2008 vrijgegeven op basis van web-informatie. Sindsdien zijn er slechts enkele Nova Scotia Duck Tolling Retriever onderzocht voor MDR1, deze aantallen zijn niet voldoende om een verantwoorde conclusie mogelijk te maken. Bij de
fokaangelegenhedencommissie zijn tot nu toe geen MDR1 dragers of lijders bekent. |
Medicijnen die problemen kunnen veroorzaken
Ivermectine is het meest beruchte medicijn, maar er zijn meer medicijnen beschreven die problemen kunnen veroorzaken bij de bovengenoemde rassen:
| Klassa A |
Gebruik deze medicijnen niet voor honden met MDR1 gen defect |
Ivermectine stoffen
Tegen parasieten zoals wormen, mijten en luizen: Diapec, Ecomectin, Equimax, Eqvalan, Ivomec, Noromectin, Paramectin, Qualimec, Sumex, Virbamec.
Doramectine stoffen
Tegen parasieten zoals wormen, mijten en luizen:
Dectomax.
Loperamide stoffen
Ter bestrijding van diarree:
Imodium
Moxidectine stoffen
Tegen parasieten zoals wormen, mijten en luizen: Cydectin,
erzoek, Flagyl (de werkzame stof in Flagyl is metronidazol). |
| Klasse B |
Gebruik alleen onder nauw toezicht van dierenarts |
Cytostatica (Chemotherapie):
Vinblastine, Vincristine, Doxorubicine, Paclitaxel, Docetaxel,
Methotrexat, Vincristine.
Immunosuppressieve:
Ter onderdrukking van de werking van het immuunsysteem:
Cyclosporine A.
Glucosiden (heterosiden):
Ter versterking van de hartfunctie: Digoxine, Methyldigoxine.
Ter bestrijding van hartritmestoornissen
Verapamil, Diltiazem, Chinidine.
Opiaten
Morphium.
Ter bestrijding van misselijkheid en braken
Ondansetron, Domperidon, Metoclopramide.
Ter onderdrukking van allergische reacties
Ebastine.
Celgroeiremmers, remming groei van tumoren
Vincristine, Vinblastine en Doxorubicine.
Glucocorticoide
Ontstekingsremmer, remt allergische reacties:
Dexamethason.
Antibiotica
Ter bestrijding van bacteriele infecties.
Sparfloxacin, Grepafloxacin, Erythromycin.
Acepromazine
Kalmeringsmiddel en pre-anesthetic agent*
Butorfanol
Pijnstillende en pre-anesthetic agent*
Andere medicijnen:
Etoposide, Mitoxantrone, Paclitaxel, rifampicine. |
| Klasse C |
Kan alleen worden gebruikt in de toegestane vorm en dosis! |
Selamectin (Stronghold), Milbemax en Advocate. |
| * Bij honden met de MDR1 mutatie, neigen acepromazine en Butorfanol een meer diepgaande en langdurige sedatie te veroorzaken. Het wordt aanbevolen om de dosis met 25% te verminderen voor honden die de MDR1 mutatie heterozygoot dragen (MDR1 / N) en met 30-50% bij honden die de MDR1 mutatie homozygoot dragen (MDR1 / MDR1). |
We moeten aannemen dat deze rij geneesmiddelen nog niet volledig is en dat er in
de loop van de tijd meer medicijnen aan toegevoegd zullen worden
Het MDR1 gen
Honden met een overgevoeligheid voor
bovengenoemde medicijnen hebben een defect in het DNA in het zogenaamde Multi
Drug Resistence 1 gen (MDR1-gen). Het MDR1-gen zorgt voor de productie van
P-glycoproteine, een stof die ervoor moet zorgen dat allerlei toxische stoffen
slechts in geringe concentraties in de hersencellen kunnen voorkomen. Honden met
een MDR1 gendefect kunnen de stof P-glycoproteine niet maken, waardoor bepaalde
stoffen (in ieder geval de bovenstaande medicijnen) niet uit de hersencellen
geweerd kunnen worden. Hierdoor wordt de concentratie van deze stoffen in de
hersencellen zo hoog dat ze giftig kunnen worden en voor problemen zorgen.
DNA testen
DNA testen voor MDR1 zijn bij verschillende
laboratoria beschikbaar om vast te stellen of het MDR1-defect aanwezig is: Hier
onder enkele opties.
- Dr. Van Haeringen Laboratorium Wageningen.
Voor dit onderzoek worden de volgende materialen geaccepteerd: Sperma, Bloed
(EDTA), Bloed (Heparine), Weefsel, Swab. meer info via
http://www.vhlgenetics.com/vhl
- Laboklin
Hiervoor moet bloed afgenomen worden door de
dierenarts (1 ml EDTA bloed), of via Swab dat vervolgens samen met een aantal
gegevens van de hond voor onderzoek.
meer info via:
http://www.laboklin.de
Uitslag van de test
Elke hond beschikt op het MDR1 gen over
twee MDR1-allelen, één is afkomstig van de moeder en één van de vader. De
testuitslag kan dus drie verschillende uitkomsten bevatten:
Gezond: twee normale MDR1 allelen (N/N):
Bij de keuze van
geneesmiddelen hoeft geen bijzondere voorzichtigheid in acht genomen te worden
en kunnen bovengenoemde medicijnen zonder een verhoogde kans op problemen
toegediend krijgen. Ongewenste bijwerkingen van geneesmiddelen, zoals die voor
elk dier gelden, kunnen natuurlijk niet uitgesloten worden.
Drager: een normaal en een defect MDR1 allel (MDR1/N):
Drager van
een defect MDR1 allel. Deze dieren kunnen de medicijnovergevoeligheid wel
doorgeven aan hun nakomelingen, maar hebben zelf zeer waarschijnlijk geen last
van medicijnovergevoeligheid. Ongewenste bijwerkingen van geneesmiddelen, zoals
die voor elk dier gelden, kunnen natuurlijk niet uitgesloten worden.
Lijder: twee defecte MDR1 allelen (MDR1/MDR1):
Deze dieren
hebben een overgevoeligheid voor bovengenoemde medicijnen en misschien voor nog
wel meer medicijnen. Deze middelen moeten bij deze dieren dus zeker niet
toegepast worden. Ze geven het defecte allel zeker door aan hun nakomelingen.
Hierbij moet de kanttekening gemaakt worden dat deze dieren voor het overige,
voor zover nu bekend, volkomen normaal functionerende dieren zijn
Fokbeleid
Nu lijkt het in het kader van het fokkerijbeleid
logisch om lijders en dragers uit te sluiten van de fok en alleen te fokken met
dieren die over twee normale MDR1 allelen beschikken. Dit is helaas bij een
aantal rassen geen optie, omdat we dan ook de positieve eigenschappen van een
meer of minder grote groep dieren 'weggooien'. Dit kan schadelijk zijn voor een
ras omdat er te veel van de beschikbare erfelijke variatie verloren zou gaan. Wel kan er door de
mogelijkheid om via een test de MDR1-status van een dier vast te stellen een
plan van aanpak gemaakt worden met betrekking tot de fokkerij. In eerste
instantie is het al heel belangrijk dat er kan worden voorkomen dat er lijders
(- / -) geboren worden. Daarna zal langzaam overgegaan kunnen worden tot
vermindering van het aantal dragers om zo het ongewenste allel uit de populatie
te verwijderen, zonder dat daarbij andere belangrijke kenmerken van een ras
verloren gaan.
Zie ook...
MDR1 uitslagen
| Voor de Nova Scotia Duck Tolling Retriever zijn er nog geen regels vastgesteld in het fokbeleid omdat er slechts enkele Nova Scotia Duck Tolling Retriever zijn onderzocht voor MDR1, deze aantallen zijn niet voldoende om een verantwoorde conclusie mogelijk te maken. Bij de
fokaangelegenhedencommissie zijn tot nu toe geen MDR1 dragers of lijders bekent.
|
|
